Tips & Strategieën voor een sterke klas

Ontdek praktische tips en strategieën om kleuters met ADHD en ASS optimaal te begeleiden. Leer hoe je rust creëert, woede-uitbarstingen vermindert en het leerproces bevordert. Samen maken we het verschil in de klas!

Concrete problemen in de klas

Leerkrachten ervaren diverse uitdagingen bij kleuters met ADHD en ASS. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende problemen en hoe ze zich uiten in de klas.

Woede-uitbarstingen

Snelle boosheid of frustratie, vooral bij onverwachte veranderingen of als iets niet lukt. Dit kan leiden tot spullen gooien, andere kinderen lastigvallen of vernielingen.

Moeite met rust & concentratie

Moeilijkheden om langere tijd op een taak te concentreren, snel afgeleid door prikkels, vaak druk en beweeglijk waardoor stilzitten lastig is.

Overgevoeligheid voor prikkels

Snel overprikkeld door geluiden, licht, drukte of onverwachte veranderingen, wat frustraties en woede-uitbarstingen kan versterken.

Praktische handvatten in de Klas

Ontdek simpele aanpassingen die direct een groot verschil kunnen maken voor kleuters met ADHD en ASS in de klas. Deze handvatten helpen je om een rustigere en meer ondersteunende leeromgeving te creëren.

Rust en signalen

Combineer rustige taken met korte beweegpauzes. Afwisseling helpt woede-uitbarstingen te voorkomen.

Signalen voor escalatie herkennen

Kleine gedragingen zoals 'niet luisteren, fronsen, geen oogcontact maken' kunnen een teken zijn van een uitbarsting. Door hier tijdig op in te spelen voorkom je escalatie. 

Context en thuissituatie meenemen

Het gedrag kan verschillen afhankelijk van de thuissituatie of recente veranderingen thuis. Hierdoor is het als leerkracht belangrijk om in overleg te gaan met ouders, zodat je het gedrag beter kunt plaatsen en de begeleiding in de klas hierop kan afgestemd worden. 

Visuele hulpmiddelen voor emoties

Pictogrammen of stoplichtsystemen voor gevoelens helpen het kind zelf rust te creëren en emoties te reguleren

Individuele voorkeuren benutten

Betrek het kind bij oplossingen: favoriete plek, specifieke taak of speelgoed kan helpen om woede-uitbarstingen te verminderen. 

Dagelijkse afstemming tussen leerkracht en zorgteam

Door een goede samenwerking tussen leerkrachten en het zorgteam is het belangrijk om de noden van de kind goed af te stemmen. Door regelmatig overleg en het dele van observaties kan er een duidelijke aanpak worden gevolgd. 

Concrete, korte instructies en taken

Instructies per stap aanbieden, laten herhalen en visueel ondersteunen helpt het kind het overzicht te behouden en frustratie te verminderen.

Structuur combineren met flexibiliteit 

Vaste routines bieden houvast, maar kleine aanpassingen op maat van het kind (bv. extra rustmoment of andere plek bij prikkels)voorkomen stress en boosheid. 

Misverstanden over ADHD en ASS

Laten we enkele veelvoorkomende misverstanden rechtzetten om het begrip en de ondersteuning voor deze kleuters te verbeteren.

  1. 'Het kind doet moeilijk omdat het stout is.'
    • Het gedrag komt niet uit onwil. Woede-uitbarstingen, driftbuien en druk gedrag zijn vaak een gevolg van overprikkeling, stress, moeite met concentratie of ontwikkelingsproblemen in zelfregulatie. 
  2. 'Kinderen met ADHD en ASS kunnen gewoon rustig worden als ze het willen.'
    • Het brein van deze kinderen werken anders. Ze hebben moeite met emotieregulatie, aandacht vasthouden en plannen. Rust creëren is iets wat je moet ondersteunen, niet iets wat ze zomaar zelf kunnen. 
  3. 'Alle kinderen met ADHD en ASS zijn hetzelfde.'
    • Elk kind heeft eigen triggers, voorkeuren en noden. Bijvoorbeeld, een kind kan bij mama rustiger zijn dan bij papa of het ene kind heeft meer beweging nodig, terwijl het andere kind vooral visuele ondersteuning nodig heeft. 
  4. 'Straf en correctie werken het best.'
    • Straffen of blijven corrigeren leidt vaak tot meer stress en woede-uitbarstingen. Positieve bekrachtigen, structuur, voorspelbaarheid en samenwerking met het kind werken veel beter.
  5. 'Het kind stoort de klas expres.'
    • Het lijkt soms zo, maar vaak probeert het kind zijn spanning kwijt te raken of een prikkel te verwerken. Het is communicatie: het laat zien dat iets te veel is of dat er iets nodig is om rustig te worden.